Thursday 25 September 2003

کلیلی هۆش

کلیلی هۆش
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

مه‌زنترین کاره‌سات ئه‌وه‌یه‌، مرۆڤ، ئه‌گه‌ر هۆشی له‌ جێی خۆیدا بێت و چ گیروگیرفتێکی هۆشه‌کی نه‌بێت، هۆش و بیر و دیتنی خۆی، به‌ که‌سێکی دیکه‌، بسپێرێت و ڕێگه‌ به‌ یه‌کێکی دیکه‌ بدات، له‌ بری ئه‌و بیر بکاته‌وه‌. کاره‌ساتی له‌وه‌ش مه‌زنتر ئه‌وه‌یه‌، خه‌لکانێک هه‌بن، پێیانوابێت، ئه‌وان کلیلی هۆشی خه‌ڵکن و له‌بری خه‌ڵک بیر ده‌که‌نه‌وه‌ و هه‌موو گوته‌یه‌ک، که‌ دێڵێن و هه‌موو کارێک، که‌ ده‌یکه‌ن ته‌واوی ڕاستییه‌کانن. سه‌رانی کورد - دیاره‌ نه‌ک هه‌ر ئه‌وان به‌ ته‌نێ، به‌ڵکه‌ ده‌سه‌ڵاتداران و سه‌رانی زۆرینه‌ی، وڵاتانی دنیا و به‌ تایبه‌ت، گه‌لانی جیهانی سێیه‌م و ڕۆژهه‌ڵات- له‌وه‌ته‌ی هه‌ن، کاری سیاسی و بڕیاری سیاسی و بۆچوونی سیاسی و ڕه‌وشی ئابوورییان، که‌ هه‌ر هه‌موو ئه‌وانه‌ باسگه‌لێکی چاره‌نووسسازن و به‌ندن به‌ ته‌واوی گه‌لی کورده‌وه‌، له‌ خه‌ڵکی کورد شاردووه‌ته‌وه‌ و ده‌شارنه‌وه‌. ڕه‌نگه‌ ئه‌و شێوه‌ ڕه‌وتاره‌ به‌ لای خۆیانه‌وه‌، کارێکی باش بێت، یا به‌ "دیپلۆماسیی بێده‌نگ"ی دابنێن، که‌ ده‌ربڕینێکی سیاسییه‌ و زۆرجاران، له‌ لایه‌ن خه‌لکانی سیاسه‌تکاره‌وه‌، ده‌درێته‌ده‌ر و ده‌گوترێت. زۆرجاران ئه‌و ده‌ربڕینه‌م له‌ سیاسه‌تکارانی سوێدییه‌وه‌ بیستووه‌. من له‌و بڕوایه‌دا نیم، ئه‌وانه‌ی کورد، له‌و ڕوانگه‌یه‌وه‌ بۆ مه‌سه‌له‌کان بچن. ئه‌وان له‌ شاردنه‌وه‌ی ئه‌و جۆره‌ باسانه‌دا، له‌ خه‌ڵکی کورد، له‌ ترسی په‌رده‌هه‌ڵماڵینه‌، له‌ سه‌ر زۆرینه‌ی کاره‌ ژێربه‌ژێرییه‌کانیان و پێوه‌نده‌کانیان و سامان و داراییان و گرێدراوییان به‌م  و به‌و و ئه‌وی دیکه‌وه‌. ئه‌وان هه‌رگیز نه‌هاتوون، باسه‌ سیاسییه‌کان، له‌گه‌ڵ جه‌ماوه‌ری کورددا، بخه‌نه‌ به‌رباس و گفتوگۆی له‌سه‌ر بکه‌ن. ته‌واوی بۆچوون و بڕیارێکیش، که‌ ده‌یده‌ن، هه‌ر بۆ خۆیان ده‌یده‌ن و ناگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ خه‌ڵک. ڕه‌نگه‌ ئه‌وه‌ که‌مته‌رخه‌مییه‌کی خه‌ڵکی کوردیشی تێدا بێت، نه‌ک هه‌موو کورد، به‌ڵام زۆرینه‌ی، که‌ پێیانوایه‌ ئه‌و ده‌سه‌ڵاتدار و سیاسه‌تکار و سه‌رکردانه‌، بۆ خۆیان، هه‌موو شتێک ده‌زانن و هه‌رگیز هه‌ڵه‌ ناکه‌ن و هه‌ر بڕیارێک بده‌ن، ئیدی ڕاسته‌، چونکه‌ له‌ تێگه‌یشتن و هۆشیاری و بیرتیژی و ئاوه‌زه‌وه‌یه‌. زۆرجاران، که‌ تۆ ڕه‌خنه‌یه‌ک له‌ سه‌رکرده‌یه‌کی سیاسی ده‌گریت، ئه‌وه‌ هیچ، که‌ سه‌دان ئیمه‌یله‌نامه‌ت، له‌ ده‌روێشانی ئه‌و سه‌رکرده‌یه‌وه‌، بۆ دێت و هه‌موو له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا، که‌ له‌ ئه‌وروپا ده‌ژین، ئه‌گه‌ر ده‌ستیان بڕوات، کارێکت پێ ده‌که‌ن، خۆزگه‌ به‌ ته‌ورچییه‌کانی کوردستان بخوازیت، پێت ده‌ڵێن، قابیله‌ تۆ له‌ فڵان باشتر له‌ سیاسه‌ت تێ بگه‌یت؟ یا قابیله‌ تۆ له‌ فڵان دڵسۆزتر بیت؟ یا ئه‌وه‌ چه‌ندین ساڵه‌ ئه‌و فڵانه‌ سه‌رکرده‌یه‌ و چه‌ندین ساڵه‌ سیاسه‌ت ده‌کات و بۆ خۆی فێرگه‌ی سیاسه‌ته‌، تۆ چۆن ده‌بێت له‌و باشتری بزانیت؟ دیاره‌ هیچ یه‌کێک له‌ ئێمه‌ی مرۆڤه‌ ئاساییه‌کان، وه‌ها بانگاشه‌گه‌لێک ناکه‌ین، به‌ڵام ده‌توانین پڕ به‌ زارمان هاوار بکه‌ین و بڵێین، ئێمه‌ش لێی ده‌زانین و دڵسۆزین و ده‌توانین بیر بکه‌ینه‌وه‌ و مه‌رجیش نییه‌، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌وانه‌ سه‌رکرده‌ و سیاسه‌تکارن، ئیدی هیچ هه‌ڵه‌یه‌کیان نه‌بێت!. ئێستاش خه‌ڵکی وایان تێدا ده‌بینیته‌وه‌، که‌ هه‌رزه‌کاری بازاڕی سیاسه‌ته‌ و نه‌ک هه‌ر هیچی ڕاست و باش ناکات، به‌ڵکه‌ ته‌واوی کرده‌وه‌کانیشی به‌ زیان، بۆ کوردستان و خه‌ڵکی کورد ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌. پیویست ناکات سه‌رکرده‌ و سه‌رانی کورد، له‌ ورد و درشتی هه‌موو باسێک و هه‌موو پێشهاتێک، له‌بری هه‌موو کورد بیر بکه‌نه‌وه‌، ئه‌وه‌ بێجگه‌ له‌وه‌ی بۆ به‌رژه‌وه‌ندی کورد و مه‌سه‌له‌ی کوردستان زیانبه‌خشه‌، هه‌ر بۆ ئه‌و سه‌رکردانه‌ خۆیشیان سه‌رێشه‌ و شه‌که‌تبوونی له‌ دواوه‌یه‌. ئه‌وان ئه‌گه‌ر له‌ بڕیار و کاره‌کانیاندا، نه‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ خه‌ڵک، بۆ جاده‌، کۆڵان، خوێندنگه‌،  کارگه‌، ژن، پیاو، منداڵ، گوند، باژێڕ و نێوماڵی خه‌ڵکی کورد و گوێ ڕانه‌دێرن، بۆ ده‌نگی ئه‌وان، هه‌رگیز له‌ ڕێگه‌ی حیزب و میزب و په‌رله‌مان و کارگێڕی و وه‌زاره‌ت و چه‌کدار و....ته‌واوی ئه‌و ده‌سگایانه‌وه‌، که‌ هه‌موو پارێزگاران و کوته‌کی ده‌سه‌ڵاتن و ده‌سه‌ڵات هێناویاننه‌ گۆڕێ و نوێنه‌رایه‌تیی خه‌ڵک ناکه‌ن، له‌ خواست و به‌رژه‌وه‌نده‌ بناخه‌ییه‌کانی خه‌ڵکی کورد تێناگه‌ن و کاره‌کانیشیان، هه‌رده‌م پێچه‌وانه‌ی ئاره‌زووه‌کانی خه‌ڵکی کورد ده‌بێت.                                                                                                                          

25/9/2003



Wednesday 24 September 2003

سنووری کوردستان

سنووری کوردستان
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

له‌وه‌تی له‌ بیرم دێت، که‌ گوتراوه‌ کوردستان، ده‌سبه‌جێ خه‌یاڵم بۆ ته‌واوی خاکی کوردستان چووه‌. هه‌ر زۆر گچکه‌ بووم، ناوی شێخ سه‌عیدی پیران، شێخ مه‌حموودی مه‌لیک، مه‌لامسته‌فای بارزانی، قازی موحه‌ممه‌د، به‌رده‌قاره‌مان، چوار ئه‌فسه‌ره‌ شه‌هیده‌کان، حیزبی هیوا، دیاربه‌کر، ده‌رسیم، مه‌هاباد، عه‌وله‌سیسه‌، سمکۆ، باوه‌گوڕگوڕ، گۆلی زرێبار، شێخ عوبه‌یدوڵڵای نه‌هری، پردی ده‌لال، مه‌م و زین، بێستوون و...م ژنه‌فتبوو و هه‌موو ئه‌مانه‌ به‌ لای منه‌وه‌، شتگه‌لێکی پیرۆز بوون. شتگه‌لێک بوون، مایه‌ی شانازی بوون، بۆ من و ته‌واوی کوردی ئه‌م دنیایه‌ش. ئه‌ڵبه‌ته‌ له‌و ته‌مه‌نه‌دا، کوردستانم به‌ پارچه‌پارچه‌یی نه‌ده‌هاته‌ به‌رچاو. بۆ من یه‌ک کوردستان هه‌بوو، ئه‌ویش ئه‌و کوردستانه‌ به‌رین و جوان و ده‌وڵه‌مه‌ند و پڕخه‌ڵکه‌ بوو، که‌ پێمان ده‌گوت کوردستانی گه‌وره‌. دواتر و له‌ ته‌مه‌نی گه‌وره‌ییدا، که‌ ئیدی مرۆڤ، بار و واقیعه‌که‌ وه‌ک خۆی ده‌بینێت، فێری ئه‌م باشوور و باکوور و ڕۆژهه‌ڵات و ڕۆژاوایه‌ بووم و تێگه‌یشتم، که‌ ئه‌و کوردستانه‌ گه‌وره‌یه‌، به‌شبه‌شه‌ و زۆر به‌ سه‌ختی، ده‌نگی که‌سێکی ئه‌م به‌ش ده‌گاته‌ یه‌کێکی ئه‌و به‌شه‌که‌ی دی. تێگه‌یشتم، که‌ له‌نێوان به‌شێک و به‌شه‌که‌ی دیکه‌دا، هه‌زاران کیلۆمیتر دڕکه‌ته‌ل و  و میلیۆنان مین و هه‌زاران پۆلیس و ژاندرمه‌ و قه‌ره‌قۆڵ و پیاوخراپ هه‌ن، کاریان ته‌نیا ڕێگرتنه‌، له‌ گه‌یشتنی کوردێکی ئه‌م دیو به‌ کوردێکی ئه‌و دیو. دیاره‌ به‌ ته‌نێ من وامبیرنه‌ده‌کرده‌وه‌ و وامنه‌ده‌زانی، به‌ڵکه‌ پڕانیی کورد، ئه‌گه‌ر نه‌ڵێم هه‌موو کورد، وای بیرده‌کرده‌وه‌ و وای ده‌زانی. که‌ سه‌ددام ڕووخا و ڕێژیمی عیراق گۆڕا، ئیدی هه‌موو کورد به‌ خۆیشمه‌وه‌، چاوه‌نۆڕی ئه‌وه‌ بووین، ته‌واوی ناوچه‌کانی باشووری کوردستان، ئه‌وانه‌ی، که‌ له‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی به‌عسدا بوون، ئیدی یه‌کسه‌ر بگه‌ڕێنه‌وه‌ سه‌ر ناوچه‌ پێشترئازادکراوه‌کانی کوردستان. ئه‌و کاره‌ ده‌کاته‌ ئه‌وه‌ی، که‌رکووک (ته‌واوی که‌رکووک)، مووسڵ، (ته‌واوی مووسڵ)، خانه‌قین و مه‌نده‌لی (دیالا) و به‌دره‌ و جه‌سسانی (کووت)، بێنه‌وه‌ ئامێزی دایک و به‌ سلێمانی و هه‌ولێر و دهۆک، شاد بنه‌وه‌. مووسڵ ئه‌و شاره‌ی، که‌ شێخ عوبه‌یدوڵڵای نه‌هری، دوای ورمێ، به‌ دووه‌م پێته‌ختی کوردستانی داناوه‌. هه‌ر زۆری نه‌برد، سه‌رانی کورد، ده‌ستبه‌رداری بوون و گوتیان، مووسڵ شارێکی عه‌ره‌به‌. دوای سڕینه‌وه‌ی مووسڵ، سه‌رانی کورد، هه‌ر خۆیان هه‌زارویه‌ک گومانیان خسته‌ سه‌ر کوردستانییه‌تی که‌رکووک. یه‌کێکیان ده‌ڵێت، که‌رکووک کوردستانه‌، به‌ڵام شارێکی کوردی نییه‌. یه‌کێکی دیکه‌یان ده‌ڵێت که‌رکووک شارێکی کوردییه‌، به‌ڵام کوردستان نییه‌، ئه‌می دیکه‌یان ده‌ڵێت که‌رکووک شارێکی عیراقییه‌. ئه‌وی دیکه‌یان وه‌ک چۆن قودس، پارووه‌چه‌ورئاسایه‌ک، ده‌رخواردی ئیسرائیل دراوه‌، ئاوها که‌رکووک به‌ قودس ده‌چووێنێت و وه‌ک بابۆڵه‌یه‌ک ده‌یداته‌ ده‌ستی ناکوردانه‌وه‌. سه‌رانی کورد، که‌رکووک به‌ هه‌رچی داده‌نێن، ئاره‌زووی خۆیانه‌، وه‌لێ که‌رکووک لای ته‌واوی کوردی هه‌موو جیهان، باژێڕێکی کورده‌ و هه‌ره‌گرنگترین به‌شی کوردستانیشه‌. سه‌رانی کورد شۆخی به‌ که‌رکووک ده‌که‌ن و ناوێرن ڕێک و ڕه‌وان، بڵێن که‌رکووک، کوردستانه‌ و شارێکی کورده‌ و بڕایه‌وه‌. سه‌رانی کورد له‌ مه‌سه‌له‌ی که‌رکووکدا، که‌ کرۆکی مه‌سه‌له‌ی کوردستانه‌، منجه‌منج ده‌که‌ن و چاوه‌ڕێن، عه‌ره‌ب و تورکمان و خه‌ڵکانی دیکه‌ی ناکورد- که‌ هه‌رگیز و تا دنیا دنیابێت به‌ زاریاندا نایه‌ت- پێیان بڵێن، به‌ڵێ که‌رکووک کوردستانه‌!.                                                                                                                    
24/9/2003


Monday 22 September 2003

یه‌کده‌نگیی

یه‌کده‌نگیی

ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

باشووری کوردستان، ته‌نێ بۆ ماوه‌ی چوار ساڵێک، یه‌ک حوکوومه‌تی به‌ خۆیه‌وه‌ بینی. هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و حوکوومه‌ته‌ش نیوه‌ به‌ نیوه‌ بوو و له‌ سه‌ری سه‌ره‌وه‌ تا ده‌هاته‌ بچووکترین کارمه‌ندی خواره‌وه‌ی پلیکانه‌ی کارگێڕیی، له‌ نێوان پارتیی دیموکراتی کوردستان و یه‌کیه‌تیی نیشتمانیی کوردستاندا، 50 به‌ 50 کرابوون به‌ دوو له‌ته‌وه‌. له‌ 1994ه‌وه‌ و تا ئێستا، دوو حوکوومه‌ت و یه‌ک په‌رله‌مان، فه‌رمانڕه‌وای باشووری کوردستانن. له‌ قوتووی هیچ عه‌تارێکدا، شتی وا نابینرێته‌وه‌، ئه‌مه‌ ته‌نێ ئاوه‌زی سه‌رانی کورد، ده‌توانێت تێیبگات. هه‌ر که‌ کورد بوو به‌ خاوه‌ن په‌رله‌مان، بڕیاردرا، فیدرالی ببێته‌ دروشمی ڕێبه‌ریه‌تیی سیاسیی کورد. دیاره‌ ناڵێم دروشمی نه‌ته‌وه‌ی کورد له‌ باشووری کوردستاندا، چونکه‌ خواستی خه‌ڵکی کورد، گه‌لێک له‌ فیدرالی مه‌زنتره‌ و فیدرالی خۆدزینه‌وه‌یه‌که‌، له‌ پێشاندانی خواستی ڕاستیی کورد. به‌ڵام ئه‌و پرۆژه‌ی فیدرالییه‌، که‌ پارتیی دیموکراتیی کوردستان، بڵاوی کرده‌وه‌ و پاشان یه‌کیه‌تیی نیشتمانیی کوردستانیش ڕای له‌سه‌ر بوو، ده‌کرێ وه‌ک به‌راییه‌ک بۆ گه‌یشتن به‌ هه‌موو ئامانجه‌کانی کورد سه‌یر بکرێت. سه‌ره‌تاییترین مه‌رجێک بۆ مسۆگه‌رکردنی ئه‌و فیدرالییه‌ش، یه‌کده‌نگیی سه‌رکرده‌یه‌تیی سیاسی کورده‌. سه‌کرده‌یه‌تیی سیاسی کورد، هه‌ر ده‌ڵێی نه‌ بای دیوه‌ و نه‌ باران، هه‌رچی کورده‌ له‌م دنیایه‌دایه‌، هێنده‌یان هاوار کرد بۆ ئه‌وه‌ی یه‌کگرن و ببنه‌ یه‌ک ده‌سه‌ڵات، گه‌روویان نووسا، که‌چی ئه‌وان هه‌ر به‌ خه‌یاڵیشیاندا نایه‌ت. سه‌کرده‌یه‌تیی سیاسی کورد، ده‌بوو هه‌ر پێش ڕووخانی ڕێژیمی به‌عس و سه‌ددام حوسه‌ین، به‌ یه‌کخستنی هه‌ردوو کارگێڕییه‌که‌ی هه‌ولێر و سلێمانی، بهاتبایه‌ته‌ مه‌یدانی سیاسه‌تی عیراقه‌وه‌ و له‌گه‌ڵ عیراقییان و داگیرکارانی عیراقدا (ئه‌مه‌ریکاییه‌کان) به‌ یه‌کده‌نگ، یه‌کزمان، یه‌کبۆچوون و دیدی سیاسییه‌وه‌ قسه‌ی کردبا. ده‌بوو پێش وه‌رگرتنی جێگه‌ له‌ ئه‌نجومه‌نی ده‌سه‌ڵاتدا له‌ به‌غدا، ماڵی خۆی قایم کردبا و به‌ یه‌کده‌نگه‌وه‌ بچووایه‌ته‌ به‌غدا. کورد زۆر له‌مێژه‌ گوتوویه‌تی:"ماڵی خۆت قایمکه‌ و سه‌گی ماڵهاوسێ مه‌که‌ به‌ دز". ئه‌و دووده‌نگیی و دووئاوازییه‌ی خوێندنه‌، له‌ لایه‌ن سه‌رانی کورده‌وه‌، کارێکی وای کردووه‌، که‌ له‌ به‌غدا و له‌ نێو ناکوردانی عیراق و حیزبه‌ ناکوردییه‌کاندا، هه‌ریه‌که‌و به‌ جۆرێک، فیدرالی بخوێننه‌وه‌ و ته‌نانه‌ت تاکه‌ یه‌ک خوێندنه‌وه‌شیان، له‌گه‌ل ئه‌وه‌ی کورددا، پێک نایه‌ته‌وه‌. ئه‌وان به‌ ئاوازێکی دیکه‌ی ده‌خوێننه‌وه‌. ئه‌وان ده‌یانه‌وێت هه‌موو عیراق ده‌نگ بدات بۆ فیدرالی، ئه‌وان ده‌یانه‌وێت کوردستان و کورد، هه‌ر به‌شێک بن له‌ عیراق و هه‌رگیز و به‌ هیچ شێوه‌یه‌ک سنووری کوردستان دیاری نه‌کرێت. سه‌رکرده‌یه‌تیی سیاسیی کورد، ئه‌گه‌ر ڕاست ده‌کات له‌وه‌ی، که‌ به‌ته‌نگ کوردستان و نه‌ته‌وه‌ی کورده‌وه‌یه‌، ده‌بێ پێش هه‌ر شتێک، کارگێڕییه‌کان بکاته‌ یه‌ک، بۆ ئه‌وه‌ی نه‌یارانی کوردستان و کورد، له‌ درزی دووکارگێڕی و دووئاوازییه‌وه‌، دزه‌ نه‌که‌نه‌ ژوورێ و دوای ئه‌وه‌ش ڕێک و ڕه‌وان، سنووری کوردستان، وه‌ک خۆی، واته‌: ته‌واوی ئوستانه‌کانی، هه‌ولێر، سلێمانی، دهۆک، که‌رکووک، مووسڵ، ناوچه‌کانی خانه‌قین و مه‌نده‌لی له‌ ئوستانی دیالا و به‌دره‌ و جه‌سسان له‌ ئوستانی کووت، بخرێنه‌ نێو ئه‌و فیدرالییه‌وه‌ و ئه‌گه‌ر ده‌نگدانیشی له‌ سه‌ر ده‌کرێت، ئه‌وا ته‌نێ له‌ کوردستاندا بکرێت، چونکه‌ ئه‌گه‌ر ته‌واوی عیراق ده‌نگی بۆ بدات، ئه‌وا هه‌رگیز جێبه‌جێ نابێت و ئه‌ویش وه‌ک هه‌موو خه‌ونێکی خۆشی دیکه‌ی کورد، شه‌وه‌یه‌کی ڕه‌زاگرانی دزێوی نه‌یارانی ده‌یتاسێنێت. سه‌کرده‌یه‌تیی سیاسی کورد، هیچ پێویست ناکات به‌ شه‌رمه‌وه‌ و  له‌ ژێر لێوه‌وه‌، خواسته‌کانی گه‌لی کورد بخاته‌ڕوو و با چیدی نه‌یگوڵمێنن و قسه‌له‌ڕوو بن و به‌ ئاشکرا بێڵێن. ئه‌گه‌ر عیراقییان و  ده‌سه‌ڵاتدارانیانیش به‌و مه‌رجانه‌ قایل نابن، ئه‌وا با کورد، بوێرانه‌ و ئازایانه‌، جاڕی جوێکردنه‌وه‌ی ماڵی خۆی بدات و کوردستان و خه‌ڵکه‌که‌ی له‌ کۆیلایه‌تیی ڕزگاربکات.                                                                                                          

                                                                                                                        22/9/2003

Tuesday 16 September 2003

ته‌ڵه

ته‌ڵه
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

 ده‌گێڕنه‌وه‌ و ده‌ڵێن، که‌ گوتووبێژ و دانوستاندن له‌گه‌ڵ حوکوومه‌تی عیراقدا کرابا، بارزانی(مه‌لا مسته‌فا)، چه‌ند که‌سێکی، له‌وانه‌ی خۆیان به‌ نه‌ته‌وه‌یی ده‌زانی و کاژیکانه‌ بیریان ده‌کرده‌وه‌، ده‌خسته‌ نێو ئه‌و شانده‌وه‌، که‌ له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی عیراقدا داده‌نیشتن، و ئه‌گه‌ر بڕیاریش وا بووایه‌، چه‌ک له‌ ئێران وه‌رگرن، ئه‌وده‌می هه‌نده‌ک له‌وانه‌ی، که‌ خۆیان به‌ چه‌پ و سۆسیالیست و کۆمۆنیست ده‌زانی، ده‌خسته‌ نێو ئه‌و شانده‌وه‌، که‌ ده‌چوون چه‌کیان له‌ ئێران ده‌هێنا. که‌ له‌ بارزانییان پرسیوه‌، بۆ وا ده‌کات، گوتوویه‌تی، ئه‌و نه‌ته‌وه‌ییانه‌ زمانیان زۆر درێژه‌ و باسی هه‌موو کوردستان ده‌که‌ن، با ئه‌وان له‌گه‌ڵ عیراقییه‌کاندا قسان بکه‌ن و سبه‌ی نه‌ڵێن به‌خوا ئه‌مه‌ی، که‌ وه‌رمانگرتووه‌ هیچ نییه‌، هه‌رچی کۆمۆنیسته‌کانیشه‌، که‌ خۆیان بچن چه‌ک له‌  ئێرانه‌وه‌ بهێنن، ئیدی ناتوانن باسی ئه‌وه‌ بکه‌ن، که‌ ئه‌م شۆڕشه‌، پێوه‌ندی به‌ ئیمپریالیزم و ئه‌وانه‌وه‌ هه‌یه‌ و پێشکه‌وتنخوازانه‌ نییه‌. بارزانی، به‌و جۆره‌، ده‌می زماندرێژانی داده‌خست. که‌ هۆشیار زێباری، کرا به‌ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی عیراق، ڕه‌نگه‌ به‌ لای خۆی و حیزبه‌که‌یه‌وه‌، به‌ ده‌سکه‌وتێکی باش دانرابێت، به‌ڵام من یه‌ک به‌ خۆم پێموابوو، ئه‌وه‌ ته‌ڵه‌یه‌که‌ و بۆ کورد نراوه‌ته‌وه‌، و بۆ ئه‌وه‌ دانراوه‌، کوردی پێ ده‌مکوت بکرێت. به‌وه‌ی، که‌ زێباری، له‌ هه‌موو لایه‌ک و له‌ هه‌موو بۆنه‌یه‌کدا، ده‌بێ وه‌ک نوێنه‌ری عیراق قسان بکات و عیراقیش، به‌ ڕای ئه‌نجومه‌نی فه‌رمانڕه‌وا(به‌ نوێنه‌ره‌ کورده‌کانیشیه‌وه‌) و به‌ ڕای عیراقییان(به‌ هه‌موو گه‌لانی عیراقی ناکورد و زۆرێک له‌ حیزبه‌ کوردییه‌کانیش) و ته‌واوی نه‌ته‌وه‌ی عه‌ره‌ب و ده‌وڵه‌ته‌کانیان و کۆمکاری عه‌ره‌بیش، وڵاتێکی عه‌ره‌بییه‌ و ده‌بێ عه‌ره‌بایه‌تی و یه‌کیه‌تیی خاکی و سه‌روه‌ریی وه‌ک ده‌وڵه‌تێک، وه‌ک پیرۆزییه‌کی قسه‌هه‌ڵنه‌گر، بپارێزرێت. له‌ ژینگه‌یه‌کی وه‌هادا، له‌و بڕوایه‌دام هۆشیار زێباری، نه‌ک هه‌ر هیچی بۆ کورد پێناکرێت، به‌ڵکه‌ ده‌بێ گوێڕایه‌ڵی برا عه‌ره‌به‌کانیشی بێت و له‌وان – کوچک له‌ ئاگر گه‌رمتر-  توندتریش داکۆکی له‌، عه‌ره‌بایه‌تی و یه‌کیه‌تیی خاک و سه‌روه‌ریی عیراق بکات و هه‌مووده‌م، ده‌سته‌ی ئه‌شهه‌دوبیللا ئاسا، به‌ لاملی خۆیدا بماڵێت و له‌گه‌ڵ بێت! سه‌رده‌می پاشایه‌تی عیراق، نه‌ک ته‌نێ وه‌زیر، به‌لکه‌ سه‌رۆکی حوکوومه‌ت و سه‌رله‌شکر و ده‌یان وه‌زیر و سه‌دان ئه‌ندامی په‌رله‌مانیش، کورد بوون. ئێستاش خه‌ڵک ناوی ته‌وفیق وه‌هبی و جه‌عفه‌ر عه‌سکه‌ری و به‌کر سیدقی و ئه‌حمه‌د موختار بابان و که‌ڵه‌پیاوێکی وه‌ک سه‌عید قه‌ززاز و سه‌دانی دیکه‌یشیان له‌ یاده‌، که‌ ئه‌وپه‌ڕی ده‌سه‌ڵاتیان هه‌بووه‌، ده‌سه‌ڵات نه‌ک گاڵته‌، ئه‌وجایش کورد، پتر کرا به‌ عیراقی و کوردستانیش باشتر عیراقێنرا و له‌شکره‌که‌ی عیراقیش، که‌ کورد ڕۆڵێکی هه‌ره‌مه‌زنی له‌ دامه‌زراندنیدا هه‌بوو، چاکتر کوردستانی ده‌سووتاند و وێران ده‌کرد. هه‌رگیز پێموانییه‌، له‌ سایه‌ی یه‌کپارچه‌یی خاکی عیراق و برایه‌تی عه‌ره‌ب و کورد و چه‌ند وه‌زیرێکی کورددا، له‌ کابینه‌ی به‌غدا، ڕه‌وشی کورد، گه‌لێک باشتر و خۆشتر بێت. ئێستاش ئه‌وه‌ی ده‌کرێت، ته‌نێ خۆهه‌ڵخه‌ڵه‌تاندنێکی به‌رنامه‌ڕێژکراو و پڕکردنه‌وه‌ی جێگه‌ ڤالاکانی تاها موحیه‌ددین و ئومێد مه‌دحه‌ت موباره‌ک و عه‌بوسسه‌تتار تاهیر شه‌ریف و مه‌لا ماتۆر و سیروان جاف و موکه‌ڕڕه‌م تاڵه‌بانی و شێخ جه‌عفه‌ر و...که‌سانی مانه‌ندی  ئه‌وانه‌.                                                                                              

16/9/2003

Thursday 11 September 2003

کوێخایه‌تیی

کوێخایه‌تیی
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

کاتی خۆی، له‌ گرتنی مه‌ککه‌دا، په‌یامبه‌ری ئیسلام، بڕیارێکی وای ده‌رکرد، که‌ هه‌رکه‌سێک بچێته‌ ماڵی ئه‌بوو سوفیان، ئیدی هیچی لێناکرێت و به‌ خودان باوه‌ڕ ده‌ژمێردرێت و ده‌کاته‌ ئه‌وه‌ی، که‌ بووه‌ته‌ موسوڵمان. ئه‌و بڕیاره‌ کارێکی وای کرد ئه‌گه‌ر تاکه‌ یه‌ک زه‌لام،  سه‌ره‌کهۆزێک یا سه‌ره‌کخێڵێک یا ده‌مڕاستی ماڵباتێک، له‌بری هۆزێک یا بنه‌ماڵه‌یه‌ک، ببووایه‌ته‌ موسوڵمان، ئیدی ته‌واوی ئه‌و هۆزه‌ یا ئه‌و خێڵه‌، به‌ موسوڵمان ده‌ژمێردران. هه‌ر له‌و کاته‌وه‌ش ئیدی موسوڵمانگه‌لێک په‌یدا بوون، که‌ ته‌نێ زاره‌کی نه‌ک له‌ دڵه‌وه‌ بووبوونێ و به‌رژه‌وه‌ند کردبوونییه‌ موسوڵمان و هێنده‌ی ڕێزه‌یه‌کیش بڕوایان به‌ ئیسلام نه‌بوو. له‌ سایته‌که‌ی یه‌کیه‌تیی نیشتمانیی کوردستاندا، له‌ ئینته‌رنێت، ڕۆژی 4/9/2003، له‌ هه‌واڵه‌کاندا، گوته‌یه‌کی ڕزگار عه‌لی، که‌ کارگێڕێکی یه‌کیه‌تیی نیشتمانیی کوردستانه‌ له‌ که‌رکووک، بڵاوکرابووه‌. ڕزگار عه‌لی ده‌ڵێ:"إن جماهیر الکرد الموجودة‌ في کرکوك هي جماهیر عائدة‌ و تابعة للإتحاد الوطني الکردستاني"، به‌ کوردییه‌که‌ی ده‌بێته‌: "ئه‌و جه‌ماوه‌ره‌ کورده‌ی، که‌ له‌ که‌رکووکه‌، جه‌ماوه‌رێکه‌ سه‌ربه‌ و هی یه‌کیه‌تیی نیشتمانیی کوردستانه‌". من نازانم که‌رکووک ئێستا چه‌ندی کورد تێدایه‌، به‌ڵام له‌و باوه‌ڕه‌دام، به‌ لای که‌مه‌وه‌، 300000-400000 کوردێکی تێدا بێت. زۆر سه‌یره‌ حیزبێک، ئه‌و هه‌موو خه‌ڵکه‌ی، به‌ بێ هیچ دوودڵی و به‌ ئه‌وپه‌ڕی بڕوابه‌خۆبوونه‌وه‌، له‌ ڕه‌نگی سه‌وز هه‌ڵژه‌نیبێت و  سه‌وزڕێژ کردبێت و هه‌موو به‌ موڵکی خۆی دابنێت و به‌ ئه‌ندام و لایه‌نگر و هه‌واداری خۆی بزانێت، وه‌ک بڵێی هه‌موویانی ناونووس کردبێت، یا ئه‌وان بۆ خۆیان، له‌ لیستی ئه‌و حیزبه‌دا ناوی خۆیان نووسیبێت، یا به‌ بڕ هه‌موویان بووبێتن به‌ یه‌کیه‌تیی، یا یه‌کیه‌تیی له‌ ڕۆژی یه‌که‌می ڕزگاربوونی که‌رکووکه‌وه‌، شاره‌که‌ی قۆرخ کردبێت و که‌سی دیکه‌ی نایه‌کیه‌تیی تێدا نه‌هێشتتبێت، یا ته‌واوی نایه‌کیه‌تییان به‌ مه‌رگی خودا یا به‌ په‌تایه‌ک مردبن، یا به‌ شه‌رتی چه‌قۆ، یه‌کیه‌تییه‌کان شاره‌که‌یان له‌ به‌عس وه‌رگرتبێت. ئه‌گه‌ر بڕێک ورد بنۆڕینه‌ ئه‌و قسه‌یه‌ی ڕزگار عه‌لی، قسه‌کانی حیزبی به‌عس و سه‌ددام حوسه‌ینمان وه‌بیر دێته‌وه‌، که‌ ده‌یانگوت:"هه‌موو عیراقییه‌کی باش، به‌عسییه‌کی باشه‌، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر نه‌هاتبێته‌ نێو حیزبیشه‌وه‌". یه‌کیه‌تیی نیشتمانیی کوردستانیش، دیاره‌ له‌ هه‌ر بنه‌ماڵه‌، یا گه‌ڕه‌کێکی که‌رکووک، ئه‌گه‌ر تاکه‌ که‌سێکیش نوێنه‌رایه‌تییانی کردبێت و بووبێتن به‌ یه‌کیه‌تیی، ئیدی هه‌مووی به‌ بێپێ حسێب کردووه‌ و به‌ گۆتره‌ به‌ هی خۆی زانیوه‌. جا که‌ ته‌واوی کوردی که‌رکووک یه‌کیه‌تین، ئیدی ئه‌و هه‌موو بنکه‌ و باره‌گای ئه‌و حیزبانه‌ی دیکه‌ی بۆ لێیه‌؟ به‌ ده‌ردی کوێخاکه‌ی چه‌مچه‌ماڵ، که‌ له‌ کوێخایه‌تیی خرابوو و به‌ڵام هه‌ر فه‌رمانی ده‌رده‌کرد بۆ خه‌ڵکه‌که‌، که‌ پێیان ده‌گوت، تۆ له‌ کوێخایه‌تی که‌وتووی، ده‌یگوت، جا بۆ خۆتان هه‌ر بڵێن، به‌خودای، خۆشتان بێت و ترشتان بێت، من هه‌رکوێخاتانم، دیاره‌ یه‌کیه‌تییش،  که‌رکووکییان، خۆشیان بێت و ترشیان بێت، هه‌ر کوێخایانه‌.                                                                          

                       11/9/2003

Monday 8 September 2003

به‌غدا

به‌غدا
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

سه‌رانی کورد، به‌ تایبه‌ت مه‌سعوود بارزانی و جه‌لال تاڵه‌بانی، له‌وه‌تی چوونه‌ته‌ به‌غدا و بوون به‌ ئه‌ندامی ئه‌و ئه‌نجومه‌نی حوکمه‌، یه‌ک به‌خۆم، وه‌ک مه‌ست دێنه‌ به‌رچاوم. مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نییه‌ خودا نه‌خواسته‌، به‌دمه‌ستیی بکه‌ن و مه‌ستی باده‌ و خواردنه‌وه‌ بن، نه‌خێر مه‌به‌ستم مه‌ستبوونه‌ به‌ به‌غدا خۆیه‌وه‌!. نازانم ئێوه‌ هه‌رگیز له‌ خۆتان پرسیوه‌، که‌ ئه‌و دوو جوامێره‌ بۆ هێنده‌ دڵبه‌ندن به‌ به‌غداوه‌؟ من بۆ خۆم وای ده‌بینم: مه‌سعوود بارزانی، سالآنی منداڵی و مێردمنداڵی، له‌ به‌غدایه‌ گوزه‌راندووه‌. خوێندنی سه‌ره‌تایی و ناوه‌ندیی له‌ به‌غدا بووه‌. دیاره‌ یادگارییه‌کی زۆری سه‌رده‌مانی منداڵی و مێردمنداڵی، کووچه‌ و کۆلآنه‌کانی به‌غدای له‌ بیره‌. جه‌لال تاڵه‌بانییش، دوو ماوه‌ی ته‌مه‌نی خۆی، که‌ سالآنی هه‌ڕه‌تی لاویه‌تیی بوون، له‌ به‌غدا بردووه‌ته‌ سه‌ر. سالآنی کۆلیژی قانوون و زانستگه‌ی به‌غدای، که‌ ئه‌و سالآنه‌ خۆشترین ته‌مه‌نێکن له‌ ژیانی مرۆڤدا، و سالآنی 1966-1970ی، که‌ ئه‌و سه‌رده‌مه‌ش ئیدی بۆ خۆی خاوه‌نی پاره‌ و پووڵ و گیرفان و چه‌کدار و باره‌گا و ڕۆژنامه‌ و پێوه‌ند به‌ ده‌سه‌لآت و ده‌بده‌به‌ و به‌زمی دیکه‌ بووه‌، بێگومان ئه‌و سالآنه‌ش، پڕ له‌ پیت و فه‌ڕ و خۆشی بوون له‌ ژیانیدا. هه‌رچی  هه‌ردوو ئه‌و سه‌رکردانه‌ن، له‌ ڕووی سایکۆلۆژییه‌وه‌، تاسه‌یه‌کی زۆر به‌تین و به‌هێزیان، بۆ ئه‌و ڕۆژگارانه‌ی ژیانی به‌غدایان هه‌یه‌. به‌غدا، به‌ لای ئه‌وانه‌وه‌، هه‌رچه‌نده‌ بۆ خۆیشیان نایڵێن، ئێستاش جێی گۆڵمه‌ز و ڕابواردن و گه‌نجایه‌تی و سه‌دان به‌زمی دیکه‌یه‌. ئه‌وان، به‌شێک له‌ ڕۆحیان ئێستاش به‌ند و گرێدراوی به‌غدایه‌ و "دڵیان هه‌ر ئه‌و دڵه‌ی جارانه‌ ئێستاکه‌ش ده‌ناڵێنێ..". هه‌رچه‌ندی ئه‌و هه‌سته‌یان له‌ هه‌مبه‌ر به‌غدا  له‌ کن به‌هێزتر بێت، هێنده‌ له‌ کوردستان دوور ده‌که‌ونه‌وه‌، چه‌ندی ئه‌و هه‌ست و تاسه‌ و نۆستالژیایه‌شیان له‌ بۆ به‌غدا که‌متر و کزتر بێت، له‌ کوردستان نێزیک ده‌بنه‌وه‌. ئیدی خودا له‌ به‌ر خاتری ئه‌و خه‌ڵکه‌ کڵۆڵه‌ی کوردستان، هیدایه‌تیان بدات و له‌و مه‌ستییه‌ ڕزگاریان کات و بینه‌وه‌ سه‌ر خۆیان.                                                                                                                                                                                       
8/9/2003






به‌غدا

به‌غدا
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی

سه‌رانی کورد، به‌ تایبه‌ت مه‌سعوود بارزانی و جه‌لال تاڵه‌بانی، له‌وه‌تی چوونه‌ته‌ به‌غدا و بوون به‌ ئه‌ندامی ئه‌و ئه‌نجومه‌نی حوکمه‌، یه‌ک به‌خۆم، وه‌ک مه‌ست دێنه‌ به‌رچاوم. مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نییه‌ خودا نه‌خواسته‌، به‌دمه‌ستیی بکه‌ن و مه‌ستی باده‌ و خواردنه‌وه‌ بن، نه‌خێر مه‌به‌ستم مه‌ستبوونه‌ به‌ به‌غدا خۆیه‌وه‌!. نازانم ئێوه‌ هه‌رگیز له‌ خۆتان پرسیوه‌، که‌ ئه‌و دوو جوامێره‌ بۆ هێنده‌ دڵبه‌ندن به‌ به‌غداوه‌؟ من بۆ خۆم وای ده‌بینم: مه‌سعوود بارزانی، سالآنی منداڵی و مێردمنداڵی، له‌ به‌غدایه‌ گوزه‌راندووه‌. خوێندنی سه‌ره‌تایی و ناوه‌ندیی له‌ به‌غدا بووه‌. دیاره‌ یادگارییه‌کی زۆری سه‌رده‌مانی منداڵی و مێردمنداڵی، کووچه‌ و کۆلآنه‌کانی به‌غدای له‌ بیره‌. جه‌لال تاڵه‌بانییش، دوو ماوه‌ی ته‌مه‌نی خۆی، که‌ سالآنی هه‌ڕه‌تی لاویه‌تیی بوون، له‌ به‌غدا بردووه‌ته‌ سه‌ر. سالآنی کۆلیژی قانوون و زانستگه‌ی به‌غدای، که‌ ئه‌و سالآنه‌ خۆشترین ته‌مه‌نێکن له‌ ژیانی مرۆڤدا، و سالآنی 1966-1970ی، که‌ ئه‌و سه‌رده‌مه‌ش ئیدی بۆ خۆی خاوه‌نی پاره‌ و پووڵ و گیرفان و چه‌کدار و باره‌گا و ڕۆژنامه‌ و پێوه‌ند به‌ ده‌سه‌لآت و ده‌بده‌به‌ و به‌زمی دیکه‌ بووه‌، بێگومان ئه‌و سالآنه‌ش، پڕ له‌ پیت و فه‌ڕ و خۆشی بوون له‌ ژیانیدا. هه‌رچی  هه‌ردوو ئه‌و سه‌رکردانه‌ن، له‌ ڕووی سایکۆلۆژییه‌وه‌، تاسه‌یه‌کی زۆر به‌تین و به‌هێزیان، بۆ ئه‌و ڕۆژگارانه‌ی ژیانی به‌غدایان هه‌یه‌. به‌غدا، به‌ لای ئه‌وانه‌وه‌، هه‌رچه‌نده‌ بۆ خۆیشیان نایڵێن، ئێستاش جێی گۆڵمه‌ز و ڕابواردن و گه‌نجایه‌تی و سه‌دان به‌زمی دیکه‌یه‌. ئه‌وان، به‌شێک له‌ ڕۆحیان ئێستاش به‌ند و گرێدراوی به‌غدایه‌ و "دڵیان هه‌ر ئه‌و دڵه‌ی جارانه‌ ئێستاکه‌ش ده‌ناڵێنێ..". هه‌رچه‌ندی ئه‌و هه‌سته‌یان له‌ هه‌مبه‌ر به‌غدا  له‌ کن به‌هێزتر بێت، هێنده‌ له‌ کوردستان دوور ده‌که‌ونه‌وه‌، چه‌ندی ئه‌و هه‌ست و تاسه‌ و نۆستالژیایه‌شیان له‌ بۆ به‌غدا که‌متر و کزتر بێت، له‌ کوردستان نێزیک ده‌بنه‌وه‌. ئیدی خودا له‌ به‌ر خاتری ئه‌و خه‌ڵکه‌ کڵۆڵه‌ی کوردستان، هیدایه‌تیان بدات و له‌و مه‌ستییه‌ ڕزگاریان کات و بینه‌وه‌ سه‌ر خۆیان.                                                                                                                                                                                       
8/9/2003






Thursday 4 September 2003

گریس

گریس
ئه‌مجه‌د شاكه‌لی


له‌ سلێمانی پیاوێكی قسه‌خۆش و قۆشمه‌ و حازربه‌ده‌ست و نوكته‌ئاماده‌ هه‌یه‌، نێوی حه‌سه‌نی شیرینه‌. وا باوه‌، كه‌ ئه‌م حه‌سه‌نه‌، هه‌واداری ماڵی بارزانییه‌. ده‌ڵێن، كه‌ مه‌لا مسته‌فای بارزانی كۆچی دوایی ده‌كات، ئیدی بۆ تووڕه‌كردنی، یا بۆ خه‌مباركردنی، یا بۆ هه‌ر مه‌به‌ستێكی دیكه‌ بێت، هه‌واڵه‌كه‌ ده‌گه‌یه‌ننه‌ حه‌سه‌ن. حه‌سه‌نیش ده‌ڵێ:"جا قه‌یچێكه‌، به‌خوا هه‌شت نۆ مه‌لا مسته‌فای تریان هێشتا له‌ گریسان". قسه‌كه‌ی حه‌سه‌ن ڕاسته‌. له‌ دوای مه‌لا مسته‌فا، ده‌یان بارزانی دیكه‌ هاتوونه‌ته‌ مه‌یدانه‌وه‌. ئیدی له‌ ئیدریس و مه‌سعوود و نێچیرڤان و مه‌سروور و وه‌جیه و نیهاد و سوداد و دڵشاد و سه‌یوان و ئه‌دهه‌م و عه‌بدولموهه‌یمین و مه‌نسوور و شه‌جیع و ئه‌مانه‌وه‌ بگره‌، تا ده‌گاته‌ ئه‌و یه‌كه‌یان، كه‌ هه‌ر ناوی" مه‌لا مسته‌فا"یه‌. خه‌ڵكانی سه‌ر به‌ حیزبی جه‌لالی، له‌ به‌ر ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌، پارتییان به‌ "حیزبی خێڵ" و "حیزبی بنه‌ماڵه‌" داده‌نا! تۆ وه‌ره‌ بنۆڕه‌ حیزبه‌كه‌ی جه‌لال تاڵه‌بانی، بێجگه‌ له‌خۆی، هێرۆ ئیبراهیم ئه‌حمه‌د، قوباد تاڵه‌بانی، باڤڵ تاڵه‌بانی(ئه‌مانه‌ ماڵ و منداڵی جه‌لال تاڵه‌بانین)، ئاراس شێخ جه‌نگی تاڵه‌بانی(برازای جه‌لال تاڵه‌بانییه‌)، شاناز ئیبراهیم ئه‌حمه‌د(خوشكی خێزانی جه‌لال تاڵه‌بانییه‌)له‌تیف ڕه‌شید (ئاوه‌ڵزاوای جه‌لال تاڵه‌بانییه‌)، موحه‌ممه‌د سابیر ئیسماعیل (ئاوه‌ڵزاوای جه‌لال تاڵه‌بانییه‌)، مه‌لا به‌ختیار(خه‌زووری ماڵی جه‌لال تاڵه‌بانییه‌)، بێجگه‌ له‌ ئه‌شره‌ف تاڵه‌بانی و باییز تاڵه‌بانی و...ڕه‌نگه‌ هی دیكه‌ش هه‌بن، كه‌ من نێویانم نه‌بیستبێت. ئه‌مانه‌ هه‌موو ڕۆڵی له‌به‌رچاویان، له‌ نێو حیزب و "ده‌سگا ئابوورییه‌كان"ی حیزبه‌كه‌ی جه‌لال تاڵه‌بانیدا هه‌یه‌. له‌گه‌ڵ ڕێزمدا بۆ حه‌سه‌نی شیرین، ئێستا ئیتر هه‌ر ماڵی بارزانی هه‌شت نۆ مه‌لا مسته‌فای تریان له‌ گریسدا نییه‌، ماڵی تاڵه‌بانیش، هه‌شت نۆ جه‌لال تاڵه‌بانی تریان هێشتا له‌ گریسدان!                                                                                                                                 
                                                                                                                             

4/9/2003

Tuesday 2 September 2003

ئاڵای کوردستان

ئاڵای کوردستان 
ئه‌مجه‌د شاکه‌لی




له‌م شه‌وانه‌دا، دۆستێکم ته‌له‌فۆنێکی بۆ کردم و گوتی:"ئاگات له‌و به‌زمه‌یه‌، که‌ مام جه‌لال له‌ ئه‌وسترالیا کردوویه‌تی؟". گوتم:"نا وه‌ڵڵا ئاگام لێی نییه‌، چی کردووه‌؟"، گوتی:"که‌ دانیشتووه‌ قسه‌ بکات، له‌ سه‌ر مێزه‌که‌ی ئاڵایه‌کی کوردستانیان داناوه‌، ئه‌ویش گوتوویه‌تی، ئه‌ی کوا ئڵای عیراق، ئه‌وانه‌ی ده‌وروبه‌ریشی گوتوویانه‌، وه‌ڵڵا ئاڵای عیراقمان نییه‌ و هه‌ر ئه‌وه‌مان هه‌یه‌، ئه‌ویش گوتوویه‌تی، که‌واته‌ ئه‌وه‌یش لابه‌ن، ئه‌وه‌م ناوێت به‌ ته‌نیا". من ئه‌و قسه‌یه‌ی دۆسته‌که‌م و قسه‌کانی جه‌لال تاڵه‌بانیشم، هیچ پێ سه‌یر نه‌بوو. جه‌لال تاڵه‌بانی و حوکوومه‌ته‌که‌یشی، تا  به‌ینێک پێش ئێستا، نه‌ک هه‌ر ئاڵای کوردستانیان هه‌ڵنه‌ده‌کرد، به‌ڵکه‌ به‌ قه‌ره‌یشیدا نه‌ده‌چوون و لێیشی ده‌ڕه‌وینه‌وه‌. ئێستاش، که‌ ئیدی ده‌سه‌ڵاتداری ڕاسته‌قینه‌ی عیراق و کوردستان، ئه‌مه‌ریکاییه‌کانن، جه‌لال تاڵه‌بانی و حوکوومه‌ته‌که‌ی بڕێک غیره‌تیان وه‌به‌ر هاتووه‌ و ئاڵا هه‌ڵده‌که‌ن، به‌ڵام چ ئاڵایه‌ک؟ هه‌رگیز ڕێ به‌خۆیان ناده‌ن و نه‌یانوێراوه‌، ئاڵای کوردستان به‌ ته‌نیا هه‌ڵکه‌ن، به‌ڵکه‌ ده‌بێ ئڵای عیراقیشی له‌ ته‌نیشته‌وه‌ بێت. ئه‌وجا جه‌لال تاڵه‌بانییه‌ک، له‌ ماڵه‌که‌ی خۆیدا و له‌ سه‌ر عه‌ردی خۆی و له‌ سنووری ده‌سه‌ڵاته‌که‌ی خۆیدا، به‌ بێ ئاڵای عیراق، ئاڵای کوردستان به‌ ته‌نێ هه‌ڵنه‌کات، چۆن له‌ ده‌وڵه‌تێکی دیکه‌دا و له‌ به‌رده‌م ده‌یان ڕۆژنامه‌ڤان و خه‌ڵکانی میدیادا، که‌ ڕه‌نگه‌ به‌شێکشیان "عه‌ره‌ب" بووبێتن، ئه‌و کاره‌ ده‌کات؟                                                                                                                                                                                         2-9-2003